HercAn evet haklisiniz bir cok kisinin kafasi karisti 1991 konusunda ama orada denmek istenen ,91 yilina kadar herhangi bir zaman diliminde Yugoslavya topraklarinda yasamak yeterli. Konuyla ilgili bir yazi yazmistim belki biraz aydinlatici olur.
Kanuna tek bir pagraf olarak bakmak elbet yanlis yorumlamamiza sebep olabilir
Benimde elde ettigim bilgilere istinaden sizlerle bir yazi paylasmak istiyorum.
Oncelikle sunu not olarak duseyim.
1943 - 1991 Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti donemi,
1991- Gunumuze kadar Makedonya donemi
Bu nedemek oluyor 91 yilindan once Makedonya diye birsey yoktu.
Gelelim kanuna, kanunuda yorumlarken Yugoslavya ve Makedonya donemi olarak 2 donem seklinde dusunmek gerekiyor.
Makedonya hukumeti 91 donemi oncesi icin bir kanun cikarirken Yugoslavya ibaresini bu kanunda belirtmesi gerek.
Bir kisi 91 oncesi dogup 91 sonrasi baska bir ulkeye goc ederse bu kisi zaten Makedonya vatandasi olarak goc etmis sayilacak. Cunku 91e kadar o topraklarda yasan kisiler evet Yugoslavya vatandasiydi ama Makedonya bagimsizligini kazandiktan sonra artik o kisi Makedonya vatandasligina gecmistir.
91 oncesi dogup yine 91 oncesi goc eden kisi mantiken hic bir zaman Makedonya vatandasi olamamis ve Yugoslavya vatandasi olarak baska ulkeye goc etmis olur.
Buraya kadar hersey acik ve net.
Gelelim diger konuya, Ana Vatan’a goc ibaresi. Bilindigi uzere seneler once Makedonya hukumeti tarafindan kabul edilen kanunda “ Ana Vatana Goc Eden” kisilere vatandaslik geri verilmez ibaresi vardi.
Bu ibare ile ne 91 oncesi Yugoslavya vatandasi nede 91 sonrasi Makedonya vatandasi olan kisi ulke topraklarini terk edip Turkiye ye goc ederse vatandasligini geri alamiyordu.
Vatandaslik yasasinda son kanunla evet bu ibare kaldirildi. Artik goc eden eski Makedonya (91 sonrasi) vatandaslari ve eski Yugoslavya (91 oncesi) vatandaslari basvuru yapabilecek.
Simdi kac gundur birbirimizi yedigimiz 91 oncesi goc edenler bas vuru yapamayacak konusunu birazda acalim.
Yukarida dedik ya 91 oncesi doganlar Yugoslavya vatandasi ama 91den sonra Makedonya bagimsizligi ile hala o topraklar uzerinde yasayanlar artik Makedonya vatandasi sayilir ayrica 91 oncesi doganlar ve 91 oncesi goc edenlerde Yugoslavya vatandasi kabul edilir. Kanunda bahsi gecen su ibare “Eski Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti vatandaşı 08 Eylül 1991 yılına kadar yani Makedonya Cumhuriyeti’ nin bağımsızlığına kavuştuğu güne kadar Eski Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti sınırları içerisinde yaşadıysa” aslinda Yugoslavya vatandasi olarak ulkeyi terk edenleri kast etmektedir. Cunku 91 sonrasina kadar ulkede yasayip ve ulkeyi terk eden kisi artik eski Yugoslavya vatandasi DEGIL eski Makedonya vatandasidir ama 91 oncesi dogup yine 91 oncesi ulkeyi terk eden kisi sadece eski Yugoslavya vatandasidir.
Yukarida ayrica bahsetmistik, Makedonya hukumeti 91 oncesi donemi kapsayacak bir kanun cikarirken Yugoslavya ibaresini kullanmak zorundadir. Eger kullanmaz ise bahsettigi konu sadece 91 sonrasi donem icin dile getirilmis olur. Akliniza o zaman su soru gelebilir Yugoslavya ibaresi kullaniliyorsa ozaman bu kanun 91 oncesini kapsamaktadir . Cevap ise Hayir. Cunku zaten kanundan”Ana Vatana Goc eden” ibaresi kaldirilinca eski Makedonya vatandaslari kanundan direk faydalaniyor ayrica kanuna Eski Yugoslavya Vatandasligi ibareside koyularak hem 91 oncesi hem 91 sonrasini kapsayacak sekilde duzenlemis oluyorlar
Ayrica kanun diger maddelerine baktigimizda su ifade vardir“ 15. Maddede “üç yıl” ibaresi “bir yıl” olarak değiştirilmiştir” . Buda orada dogmus kisinin tekrar vatandasligini geri alabilmesi icin en az gecmiste 3 yil degil de 1 yil ikamet etmis olmasi yeterlidir anlamina gelmektedir. Yani dedeniz veya babaniz 1960 ocakta dogdu ama 1960 haziranda gocmen olarak baska ulkeye goc etti babanizin ikameti 1 seneden az oldugu icin vatandasligini geri alamayabilir.
Yazimizi ozetleyecek olursak, ulkeyi Makedonya vatandasi olarak 91 sonrasi terk eden kiside, 91 oncesi Yugoslavya vatandasi olarak terk eden kiside basvuru yapabilecektir.
