Arnavutluk’un en verimli tarım bölgesi Muzaki Ovası’na ismini veren Muzaka ailesi,14. yüzyılda Arnavut soyluları arasında öne çıkıp Berat ve çevresini yönetimleri altına almış bir ailedir. Muzaka ailesi Arnavutluk’un merkezinde güçlenip çevrelerindeki güçlü krallıklarla çatışmalar ve müttefik ilişkisiyle 17. yüzyıla kadar etkilerini sürdürmüşler; aile çeşitli etkenler sonunda Hıristiyan ve Müslüman olarak farklı kollara ayrılmıştır.

Muzakaların Merkezi Arnavutluk Bölgesi’nde isimlerini ilk duyurduğu kronolojik dönem 13.yüzyılın sonları 14. yüzyılın başlarıdır. Bu dönemde Merkezi Arnavutluk’un verimli ovalarına Napoli’deki Anjoular, kuzeydeki Sırplar ve doğudan Bizans İmparatorluğu sahip olmak için uğraşıyorlardı.

Fransız asıllı Anjou hanedanının kurduğu Napoli Krallığı Arnavutluk topraklarını ülkesine katmak için Draç bölgesini işgal etti. Draç bölgesinin zengin ailelerden Muzaka ailesinin reisi Con Muzaka ( Gjon Muzaka ) Anjou hanedadından Napoli Kralı I. Şarl ( Charles I. d'Anjou ) ile çatıştı. Con Muzaka 1273 – 1281 yılları arasında Napoli Krallığı askerleriyle mücadele etti. 1279’a kadar Bizans İmparatoru VIII. Mihail Palaiologos, Napoli Krallığının yayılmacı politikasına karşı Con Muzaka ile müttefik oldu.

Con Muzaka’dan sonra gelen I. Andrea ise artan Napoli baskısına direnemeyerek onlarla anlaşma yoluna gitti. Bizans ile ortaklığı bitiren Muzakalar 1279’dan sonra I. Andrea Muzaka Napoli Krallığının bir vasalı olarak “Arnavutluk Mareşalı” unvanıyla bölgenin en etkin gücü haline geldiler.

Andrea I. Muzaka; Napoli Krallığının Arnavutluk toprakları üzerinde izlediği yayılmacı politikasını mecburen kabul etmiş ama bölgesindeki diğer beyleri örgütleyerek onlarla 1280’de mücadele etmeye başlamıştı. 1281’de yerel Arnavut beyleriyle birlikte Napolilleri işgal ettikleri topraklardan çıkardılar. Bu tarihten sonra I. Andrea Muzaka daha bağımsız hareket ederek Berat bölgesine doğru topraklarını genişletmeye başladı ve torunu II. Andrea Muzaka tarafından güçlerinin zirvesine ulaşacakları “Berat Prensliği”nin temellerini attı.

Muzakalar bu dönemde Bizans İmparatorluğunun müttefiki olarak İmparator II. Andronikos tarafından “Orta Arnavutluk Valisi” olarak tanındılar. Yine bu dönemde Bizansların bir başka müttefiki Sırp Kralı Duşan da Arnavut toprakları üzerinde hak iddia ediyordu. Muzakalar Sırp Krallığına karşı topraklarını savundular.

1335 – 1372 yılları arasında Berat Prensi olan II.Andrea, Muzakaların en güçlü dönemini meydana getirdi. II. Andrea, imparatordan sonra en yüksek rütbe olan “Despot”luk payesini aldı. Despot; imparator adına bulunduğu bölgeyi yöneten en büyük yönetici anlamına gelen Yunanca bir terimdir.

Muzakaların bu hızlı yükselişi beraberinde düşmanlıkları arttırdı. Bizans İmparatoruna gelen raporlarda Andrea’nın bağımsızlık yolunda gizli gizli çalıştığı yazılıyordu. Bizans yönetimi Andrea’yı görevden almak istedi. Andrea bu sefer tekrar Napoli Krallığıyla ittifak oldu. Napolili Anjou Krallığı Muzakaların sıklıkla taraflarını değiştirmesinden dolayı II. Andrea’nın bir oğlunu Napoli’ye götürdüler.

Bizanslılar taraf değiştiren Muzakaları cezalandırmak için Muzaka ailesine mensup bir çok kişiyi tutuklayarak Yunaistan’a sürdü. Bazı Muzaka üyeleri de artan Bizans baskısı karşısında kendi istekleriyle özellikle Mora’ya kaçarak saklandılar. Bu Muzaka ailesinin ilk ayrılık hareketi oldu.

Bizans Napoli Krallığı ile anlaşan Muzakalara karşı Sırp kozunu ortaya sürdü. Duşan’a verdiği destekle Sırplar Arnvutluk’u işgal etmeye başladılar. Muzakalar bu dönemde Sırplara karşı direnişte gene öncü rolünü üstlendiler.
Sırp Kralı Duşan1350 senesinde II. Adrea Muzaka’yı Berat’tan çıkmak zorunda bıraktı. Muzakalar Napoli Kralının himayesinde Draç’a sığınmak zorunda kaldı.

Duşan’ın ölmesinden sonra Sırplar zayıfladı. II. Andera bunu fırsat bilerek Sırpları topraklarından çıkardı ve ülkesinin sınırlarını genişletti. Arnavutların diğer önemli ailelerinden Balşaylarla kızı Komita’yı evlendirerek daha güçlü hale geldi. Balşayların yardımıyla 1370 senesinde Sırp Kralı Vukaşin’i yendi. Bunun üzerine Bizans İmparatoru V. İonnis Paleologos, II. Andrea’yı tekrar Despot olarak tanıdı. Despot Andrea 1372 yılında öldüğü zaman Muzaka Prensliğinin sınırları en geniş şeklini bulmuştu.

Andrea’nın ölümünden sonra Muazakalar taht kavgasına başladılar. Bu prensliği zayıflatıyordu. 1380’den sonra doğuda yeni bir güç parlamaya başladı. Osmanlı Türkleri hızla Balkanlarda topraklarını batıya Adriyatik’e doğru büyütüyordu. Osmanlılar ilk olarak Sırp Kralı Krayleviç ile 1375’de bu topraklara girdi. 1385 yılına gelindiğinde ise Osmanlı Türkleri buranın tek hakimi idi.

Muzakalar bu dönemde dağlık bölgelere ve yeni müttefikleri Venediklilere sığındılar. Osmanlıların 1402 sonrası yaşadığı karışıklığı fırsat bilerek tekrar eski hakimiyetlerini kazanmak istediler ama 1417 yılında Osmanlı Türkleri Muzakaları Berat ve çevresinden tamamen uzaklaştırdı.

Muzakalar 15. Yüzyılın yarısından itibaren Napoliye sığınan kolları Hıristiyan, Osmanlı himayesinde kalanları Müslüman olarak ikiye ayrıldılar.

III. Teodor Muzaka’nın oğlu Yakup Bey adını alarak Muzakaların ilk Müslüman beyi oldu. Ailenin bir kolu 1500lü yıların yarısına kadar İşkodra’da bulundu daha sonra bu kol İtalya’ya geçerek Musaççi adıyla İtalyanlaştılar.

Müslüman olan koldan Hasan Paşa Romanya’da yöneticilik yaptı.

Bazı tarihçiler Kanuni Sultan Süleyman’ın annesi Ayşe Hafsa Sultan’ın Muzaka soyundan geldiğini söylerler.